این مقاله سعی دارد مروری اجمالی بر شرح وظایف و فعالیت‌های سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای داشته باشد. حدود یک سده قبل به دستور امیرکبیر تحولاتی ساختاری در امور حمل‌ونقل کشور به وجود آمد. اولین ساختار سازمانی راهداری به‌عنوان اداره کل طرق و شوارع نام گرفت و تحت‌نظر وزارت فلاحت و تجارت و فوائد عامه بود. اداره طرق و شوارع در سال 1309 به‌عنوان یک وزارت مستقل به کار خود ادامه داد.
نگاهی گذرا به تاریخچه سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای
در سال 1315 به دلیل نیاز برخی صنایع مانند کشاورزی و نهادهای اقتصادی به راه‌هایی که بتوانند در آن با اتومبیل رفت‌وآمد کنند، یک سازمان جدید به نام وزارت راه تاسیس شد. در سال 1351 برخی سازمان‌ها مانند راه‌آهن دولتی ایران، سازمان هواشناسی و هواپیمایی کشور زیر نظر وزارت راه به فعالیت پرداختند. در سال 1353 قانونی تصویب شد که این وزارت‌خانه، به وزارت راه‌وترابری تغییر نام دهد لذا این وزارت‌خانه وظایف بیشتری را عهده‌دار شد که وظیفه اصلی آن حمل‌ونقل بود.
تغییرات پی‌درپی سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای
تغییر اداره کل راهداری به معاونت اجرایی و راهداری در سال 1354 به دلیل اینکه در سطح استان‌ها فعالیت‌های گسترده‌ای در زمینة راهداری به وجود آمد، رخ داد. در سال 1361 معاونت حمل‌ونقل جاده‌ای برای اولین‌بار به‌عنوان یکی از 5 معاونت تحت‌نظر وزارت راه‌وترابری معرفی شد. به‌عنوان آخرین تغییرات این وزارت‌خانه می‌توان به حذف معاونت راهداری از تشکیلات راه‌وترابری و اضافه‌شدن آن به سازمان حمل‌ونقل پایانه‌های کشور اشاره کرد. در نتیجه این تغییرات وظایف این سازمان به وزارت راه‌وترابری انتقال یافت و آن را سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای نامیدند.
سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای کنونی
بیش از 90 درصد کل حمل‌ونقل ملی توسط راه‌های زمینی در کشور ایران انجام می‌شود لذا به دلیل این ظرفیت گسترده، راهداری در ایران اهمیت ویژه‌ای دارد. در زیر به شرح بخش‌های مختلف راهداری و وظایف هر بخش به مختصر می‌پردازیم:
– حوزه مدیریت راهداری: از جمله وظایف این بخش می‌توان به ترمیم راه‌ها، ایجاد راه‌های ارتباطی و انحرافی برای مواقع ضروری اشاره کرد.
– اداره ایمنی: وظایف این بخش ایمن‌سازی راه‌های ارتباطی، بررسی ترافیک راه‌ها و بهسازی راه‌ها باتوجه‌به ترافیک موجود و … است.
– اداره نگهداری راه‌ها: این بخش وظایف متعددی اعم از مرمت راه‌ها، نظارت بر فعالیت راهداری، رصد فعالیت‌های شهرسازی بر عهده دارد.
نگاهی گذرا به وظایف سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای
– تامین و توزیع ناوگان موجود و موردنیاز حمل‌ونقل جاده‌ای
– ترانزیت و حمل‌ونقل بین‌المللی را توسعه دهد
– هوشمندسازی سیستم‌های حمل‌ونقل
– بر عملکرد شرکت‌های مسافربری نظارت داشته باشند.
– نگهداری و توسعه پایانه‌ها
– صادر کردن پروانة فعالیت شرکت‌های حمل‌ونقل داخلی
– بر فعالیت شرکت‌ها و شعب خود نظارت جامع و کامل داشته باشد
– تلاش برای بازگشایی کلیه راه‌های کشور برای عبور و مرور آسان‌تر
کلام آخر
هدف سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای پرورش افراد کارآمد برای به ثمر رساندن سیاست‌های وزارت راه و شهرسازی و خدمت مسئولانه به جمهوری اسلامی ایران است. بخش راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای تلاش می‌کند تمامی حقوق هم‌وطنان را رعایت کرده و امانت‌دار جان و مال آنان باشد.
